بررسی تأثیر ساختار بازار برعملکرد نظام بانکی ایران

درهر بازار سه عنصر ساختار، رفتار و عملکرد بر هم تعامل دارند و مجموعاً سازمان بازار را شکل می دهند. در نظام بانکی ایران مشابه هر کشور دیگر متغیرهایی همچون سودآوری، تمرکز و تبلیغات، صرفه های مقیاس، فناوری می توانند بر شکل گیری نتیجه نهایی بازار موثر باشند در این پایان نامه در صدد هستیم تاثیر عناصر ساختاری همچون تمرکز، موانع ورود، تفاوت کالا و صرفه های مقیاس را بر سودآوری و عملکرد نظام بانکی شناسایی کنیم. برای تحقق هدف فوق یک سیستم معادله همزمان مشتمل بر سه معادله رفتاری، عملکرد و ساختاری تدوین و با استفاده از روش 3sls تخمین زده شد. نتایج حاکی از آن است که رابطه u معکوس بین تمرکز و تبلیغات برقرار است یعنی در سطوح پایین تمرکز (سطوح بالای رقابت)، شدت تبلیغات کم و با افزایش تمرکز (کاهش رقابت) بر شدت تبلیغات اضافه می شود و در نهایت در سطوح بالای تمرکز (رقابت کم و انحصار زیاد) دوباره شدت تبلیغات کاهش می یابد. علاوه بر این با ملاحظه معادله ساختاری تخمین زده شده در می یابیم صرفه های مقیاس تاثیر مثبت و معناداری بر اندازه تمرکز نظام بانکی ایران دارد. همچنین تبلیغات نیز موجب افزایش تمرکز می شود. برخلاف انتظار نظری سودآوری بیشتر به تمرکز بیشتر در نظام بانکی ایران منجر نمی شود. معادله سوم که معادله رفتاری است تاثیر عوامل مختلف را بر سودآوری صنعت بانکداری ایران نشان می دهد. یافته های ما دلالت بر آن دارد که صرفه های مقیاس، تمایز کالا و موانع ورود اثر مثبت بر سودآوری نظام بانکی ایران داشته و برخلاف انتظارات نظری تمرکز بازار تاثیر منفی بر سودآوری دارد. اثر منفی تمرکز بر سودآوری ناشی از سهم بالای بانک های دولتی در نظام بانکی ایران و تسهیلات تکلیفی دولت برای بانکهای دولتی و عدم توازن اختیارات و مسئولیت پذیری مدیران دولتی بانکها می باشد.